تصور یک ساختمان بدون اسکلت آن غیر ممکن است. اسکلت ساختمان جز جدانشدنی از پیکر هر بنایی است. به همین دلیل نقش بسیار مهمی هم در ساختمان سازی دارد. اگر مرحلهی ساخت اسکلت ساختمان به خوبی انجام نشود هزینهی آسیبهایی که پیکر ساختمان ممکن است ببیند، گزاف خواهد بود.
در این نوشتار به بررسی اسکلت ساختمان، انواع آن و نکاتی که در ساخت اسکلت ساختمان باید به آن توجه کرد میپردازیم. تا انتهای این نوشته همراه ما باشید.
اسکلت ساختمان
اگر در موتورهای جستجو اسکلت ساختمان به انگلیسی را تایپ کنید، با واژهی Building skeleton رو به رو میشوید. برای تعریف اسکلت ساختمان یا Building skeleton مراحل ساخت یک صندلی را تصور کنید. برای ساخت صندلی ابتدا یک اسکلت کلی را باید بسازید. این اسکلت میتواند از جنس چوب یا فلز باشد. بعد از ساخت اسکلت آن، کف صندلی، رنگ و طرح آن را اجرا میکنید.
اسکلت ساختمان هم به این شکل است. درواقع همان قالب و چارچوب اولیهای است که از جنسهای مختلف ساخته شده و سپس مراحل بعدی در این قالب اجرا میشوند. چه شما قصد ساخت بنایی یک طبقه یا بنایی چند طبقه را داشته باشید، اسکلت ساختمان باید اجرا شود. وجود اسکلت ساختمان به افزایش استحکام آن کمک میکند.
در یک تعریف ساده قاب اسکلت شامل شبکه یا سیستمی از ستونها و تیرهای اتصال است که کفهای داخلی و دیوارهای بیرونی ساختمان را نگه میدارد و تمام بارها را به پایهها انتقال میدهد.
اسکلت ساختمان چند نوع دارد؟
اسکلت ساختمان به سه نوع فلزی، بتنی و چوبی تقسیم میشود. هر اسکلت با توجه به شرایط سازه استفاده میشود. این شرایط میتواند شرایط آب و هوایی باشد یا مواردی که روی اسکلت ساختمان میتوانند تاثیرگذار باشند. هرکدام از انواع اسکلت ساختمان مزایا و معایبی دارند که در این قسمت به تفصیل آنها را بررسی میکنیم.
اسکلت چوبی
امروزه در کشور ما دیگر خیلی اسکلت چوبی کاربرد ندارد و جای خود را به انواع دیگر اسکلت ساختمان داده است. اما خیلی از ما خاطرهای از خانههای پدربزرگ و مادربزرگ خود با تیرهای چوبی داریم. این تیرهای چوبی درواقع همان اسکلت چوبی هستند. امروزه هم در مناطقی که آب و هوای مرطوب دارند از این نوع اسکلت ساختمان استفاده میشود.
این نوع اسکلت بندی ساختمان در قسمتهایی از اروپا و آمریکا که باران زیاد میبارد و همچنین منبع غنی از چوب دارند بیشتر استفاده میشود. از مزایای این نوع اسکلت چوبی میتوان به سبک بودن وزن آن اشاره کرد. اما نباید از این نکته غافل شد که این نوع اسکلت در برابر اتفاقات طبیعی مثل صاعقه و آتشسوزی مقاومت کمی دارد.
اسکلت فلزی
به آن اسکلت فولادی هم میگویند یکی از پرکاربردترین اسکلتهای ساختمان در جهان به شمار میرود. احتمالا این نوع اسکلتها به چشمتان خورده باشد. این نوع اسکلت بندی که از جوش دادن سازههای عمودی و افقی فولادی به هم، ساخته میشود مقاومت نسبتا بالایی دارد. به علت مقاومت خوبی که این نوع از اسکلت بندی برای تحمل بار سازه دارد، برای ساخت سازه روی زمینهایی که سست هستند، پیشنهاد میشود.
از دیگر مزایای اسکلت فلزی به نسبت دیگر اسکلتها، به خصوص اسکلت بتنی میتوان به امکان اجرای آن با سرعتی بالا و همچنین به آسانی اشاره کرد. علاوه بر این، وزن سبکتری هم نسبت به اسکلت بتنی دارد و این احتمال که در برابر انفجار تخریب شود، پایین است.
همچنین یکی دیگر از ویژگیهای مثبتی که اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بندیهای دیگر دارد این است که به شما فرصت جبران میدهد. یعنی اگر در محاسبه اشتباهی انجام داده باشید یا به هر دلیلی اسکلت آن طور که درست است، اجرا نشده باشد؛ میتوانید اشتباه خود را جبران کنید. این کار با وجود امکانی برای اضافه کردن قسمتهایی به اسکلت فلزی قابل انجام است.
اسکلت بتنی
اسکلت بتنی یا همان سازه بتنی یکی از شکل های متداول سازه است که از اتصال ستون ها و تیرهای به هم پیوسته تشکیل شده است. از اسکلت بتنی در ساخت بسیاری از پروژه های ساختمانی استفاده میشود، این سازه در پله ها، ستون، فونداسیون و…استفاده میشود. همانطور که از اسم اسکلت بتنی پیدا است مصالح اصلی ساخت آن بتن(بتن آرمه) است، بتن آرمه در واقع مادهای است که از ترکیب بتن و فولاد ساخته شده است تا بتواند هم در برابر کشش و هم در برابر فشار مقاوم باشد.ز مهم ترین مزیت های اسکلت بتنی مقاومت فشاری بالای آن هست و نقطه ضعف آن مقاومت کششی پایین است که این ضعف را با میلگردهای تعبیه شده جبران میکنند.